بالا بردن توان افراد جامعه برای شنیدن و تحمل حرف مخالف حتی در صورت غیرمنطقی بودن آن و ارایه پاسخ های منطقی و عاری از توهین و تکفیر در برابر مخالفین یا اندیشه مخالف را شاید بتوان یکی از راههای رسیدن به یک جامعه چند صدایی و دارای دموکراسی دانست، این فضا در جوامع غربی هر چند نه بصورت کامل اما بشکلی قابل تحسین در تمامی اجزا و ارکان جامعه قابل مشاهده است! یعنی از خانواده بعنوان کوچکترین نهاد اجتماعی تا احزاب سیاسی و سازمانهای علمی، فرهنگی و اجتماعی!ـ
اینکه این جوامع چگونه به این مرتبه از تحمل و تکثر رسیده اند خود بحثی است چند وجهی با ابعاد متفاوت همراه با نگاههای تاریخی، اما شاید بتوان به جرات گفت یکی از عوامل بالا بردن ضریب تحمل افراد یک جامعه وسایل ارتباط جمعی و تکثر آنها و نقشی است که بعهده آنها گذاشته می شود و در این میان تلویزیون علیرغم حضور رسانه های جدید مانند اینترنت همچنان نقش پررنگ خود را در این زمینه حفظ کرده است، نگاهی به صدها شبکه تلویزیونی و برنامه های آنها در کشورهای غربی آشکارا این مدعا را اثبات می کند
از شبکه های تلویزیونی خیلی خاص برای خواص جامعه تا شبکه های تلویزیونی عادی برای تمام اقشار جامعه این مهم یعنی تحمل یکدیگر و شنیدن صدای مخالف بشکلی گسترده در حال آموزش است و مهمتر از همه اینکه این آموزش ها بصورت مستقیم ارایه نمی شوند!ـ بلکه کاملا غیر مستقیم، غیر فرمایشی و غیر دستوری است، شما بعنوان یک بیننده تلویزیون با هر طرز فکر و متعلق به هر طبقه اجتماعی که باشید از صبح تا انتهای شب، شاهد برنامه های جذاب و دیدنی هستید که بطور غیر مستقیم به شما تحمل کردن مخالفین و عقیده مخالف را آموزش می دهند، من این برنامه ها را به چهار دسته مشخص و متفاوت تقسیم می کنم!ـ
اول ـ برنامه های کارشناسی مانند میزگردهای متفاوت سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی با حضورکارشناسان مخالف وموافق یک موضوع داغ و جنجالی روز جامعه، که در این برنامه ها بطور معمول حداقل دو میهمان مخالف عقاید یکدیگر بر سر یک میز نشسته و اعتقادات یکدیگر را با حضور یک مجری مجرب به نقـد می کشند این برنامه ها اغلب برای علاقه مندان به مباحث سنگین کارشناسی تهیه می شود
دوم ـ مصاحبه ها و گفتگوهای سخت و بی پرده (معروف هارد تالک) است که با حضور یک مجری مجرب، اعتقادات و عملکرد میهمان یا میهمانهای آن برنامه بعنوان یک شخصیت سیاسی، اجتماعی، اقتصادی یا هنری با توجه به فضای عمومی جامعه به چالش کشیده می شود، بعبارتی سئوالات، انتقادات و ابهامهای مطرح در سطح جامعه و البته کارشناسان بصورتی بی پرده توسط مجری برای شخص میهمان جهت پاسخگویی مطرح می شود
سوم ـ برنامه های میانه، که موضوعاتی کاملا عمومی و سطحی جامعه را با حضور افراد عادی اما با دیدگاه های کاملا متفاوت در حضور تعداد زیادی تماشاگر به بحث و جدل می گذارند، در این برنامه ها میهمانها با هدایت مجری با یکدیگر وارد بحث و گفتگو می شوند و در انتهای برنامه یک یا دو کارشناس نظر خود را اعلام می کنند و در نهایت با یک جمع بندی کلی بدون اینکه حق را به گروه مخالفین یا موافقین آن موضوع خاص بدهند قضاوت را بعهده بیننده برنامه میگذارند
چهارم ـ برنامه هایی که موضوعات کاملا شخصی را مطرح می کنند یا بعبارتی مباحثی که موجب اختلاف دو یا چند نفر شده است را با حضور داوطلبانه خود این افراد در حضور تماشاگران در این برنامه ها مطرح میکنند، این افراد می توانند زن و شوهر، دوست، همسایه، همکار و ....ـ باشند که با هم برسر موضوع یا موضوعاتی خاص مشکل پیداکرده اند!ـ در این برنامه ها امکان درگیری های لفظی و یا حتی فیزیکی هم وجود دارد که همواره با حضور مجریان و دست اندکاران خبره سعی می شود با بحث و گفتگو راه حلی در خور، برای هر دو طرف دعوا پیدا شود، البته در این برنامه ها کمتر کارشناسان حضور دارند وتمرکز بر روی بررسی تاریخچه این اختلافات است تا اینکه با ریشه یابی مسئله مشکل با بحث و گفتگو دو طرفه حل و فصل شود
تمامی این چهار نوع برنامه که در بالا به آن اشاره کردم سال های سال است که در شبکه های تلویزیونی غربی به صورت روزانه و به اشکال مختلف در حال اجرا و تاثیر گذاری هستند، با توجه به ارایه روزانه این برنامه ها و تکرار آنها در ساعتها و شبکه های متفاوت، آیا نباید توقع داشته باشیم احتمالا به این ترتیب ضریب تحمل افراد این جوامع نسبت به یکدیگر و نسبت به عقاید مخالف بالاتر از جوامعی مانند ایران خودمان باشد؟ـ البته این برنامه ها بطور حتم تنها یکی از عوامل تاثیر گذاردر زمینه تحمل عقاید متفاوت می باشند اما می توان مطمئن بود یکی از تاثیر گذارترین ها هستند چرا که از سطوح پایین تا سطوح بالای جامعه را پوشش می دهند و از همه مهمتر بصورتی شنیداری، دیداری و جذاب ارایه می شوند!ـ جالبتر آنکه فراوانی تعداد برنامه های گروه چهارم که عامه پسند تر و فراگیر تر هستند بسیار بیشتر از سایر این نوع برنامه است و این یعنی برنامه سازی برای اکثریت جامعه و نه یک گروه از خواص!ـ
اگر نمونه هایی مانند برنامه های فوق امکان اجرا در شبکه های صدا و سیمای را پیدا کنند، نه تنها می توان مطمئن بود در دراز مدت تاثیر به سزایی بر روی همه ما ایرانیان برای تحمل یکدیگر و تحمل اعتقادات مختلف خواهند گذاشت بلکه شاید امکان رشد فکری ما را نیز بیشتر فراهم آورند تا بیش از پیش با یکدیگر و در کنار یکدیگر فعالیت گروهی موفق را تجربه کنیم، برنامه شب شیشه ای که به تازگی در شبکه پنجم سیما و اغلب برای ساکنین استان تهران پخش شد با تمام کمی ها کاستی هایش از نمونه های اولیه، جنینی و بسیار موفق این نوع برنامه ها بود، که با استقبال کم نظیری که از آن بعمل آمد مشخص شد جامعه ایرانی کاملا آمادگی رشد و بالندگی را دارد اگر قدرتهای داخلی و خارجی این رشد و تبلور ما را برای منافع خود دایم به تاخیر نیاندازند!ـ
لینک های مرتبط
نمونه ای از برنامه های گروه اول
جنگ و ترور هر دو با نام خدا!؟ـ
نمونه ای از برنامه های گروه دوم
چگونه سیاست و هنر را باید ترکیب کرد ؟ـ
نمونه ای از برنامه های گروه سوم
آیا با کمک از ستارگان و یا فال گرفتن از ستارگان میتوان خوشبخت شد؟ـ
نمونه ای از برنامه های گروه چهارم
زنی شغل رانندگی پیدا کرده اما همسرش با این شغل مخالف است!ـبررسی راه حل با حضور هر دو؟ـ
۱ نظر:
بحث جالبی است ولی مشکل اجرای چنین برنامه‌هائی در صدا و سیما همان مشکل" خودی و غیرخودی" است که خودی‌ها می‌پندارند با یکه‌تازی باید دیگران مجبور به پذیرش پذیرفته‌های خودشان کنند. بدیگر سخن عدم اعتقاد به حقانیت دگراندیشی است. در بلاگ نیوز لینک شد
ارسال یک نظر